Chó Xoáy Phú Quốc

Chó Phú Quốc đặc biệt tinh khôn, thích "làm bạn" với gia chủ,quấn quýt bên chủ như một vệ sỹ, biết liều mình cứu chủ những lúc nguy hiểm, ít có tật xấu cắn người.

 Tuy nhiên, để có một chú chó khôn ngoan, bạn phải mất nhiều công săn tìm và hiểu biết về chúng. 

Săn tìm chó Phú Quốc

Nước mắm, tiêu, rượu sim... Phú Quốc dù nổi tiếng nhưng ở nhiều nơi vẫn có, chỉ duy nhất một "đặc sản" mà không nơi đâu ở Việt Nam tìm thấy, chính là... chó Phú Quốc. Về huyện đảo này, chúng tôi quyết săn tìm một chú chó "chính hiệu" về nuôi và tặng anh bạn mê chó của mình. 

Lục nhiều sách, tư liệu về chó Phú Quốc nhưng rất ít thông tin nói về nguồn gốc, lịch sử. Cả những người lớn tuổi trên đảo vẫn không biết lai lịch của chúng.  

Chó Phú Quốc đặc biệt tinh khôn

Ông Tư Hưng (80 tuổi) ở Cửa Dương, sống trên đảo từ lúc nhỏ, cũng lắc đầu: "Chỉ qua lời kể của ông già tôi sống thời Pháp thuộc, thì khoảng hai trăm năm trước, giống chó này đã có rồi". 

Vẫn còn thắc mắc về nguồn gốc của loài chó nổi tiếng, được anh bạn đồng nghiệp giới thiệu, tôi liên hệ ngay với Tiến sĩ Nguyễn Hữu Chiếm ở Trường Đại học Cần Thơ, người có nghiên cứu về giống chó Phú Quốc. TS Chiếm cũng đành chịu, hiện vẫn chưa có một kết luận nào về nguồn gốc chó Phú Quốc, khi khảo sát trong rừng Phú Quốc cũng không tìm thấy sự hiện diện của giống chó này.  

Qua nhiều giả thuyết thì có khả năng chó Phú Quốc có nguồn gốctừ Thái Lan (Xiêm), vì ở Thái Lan có giống chó tương tự. Giả thuyết khác lại cho rằng chó Phú Quốc xuất xứ từ miệt Cà Mau, miền Trung vào... Cũng có tài liệu cho là chó Phú Quốc ngày nay xuất hiện khoảng 12.000 đến 14.000 năm trước ở vùng Trung Đông. 

Chúng tôi bắt đầu dạo quanh các rẫy tiêu từ Cửa Dương lên Cửa Cạn rồi về An Thới với mong muốn tìm mua chó đẹp. "Muốn có chó đẹp, đến trại ông Tuấn ở Cửa Dương" - theo lời anh xe ôm, chúng tôi tìm đến anh Tuấn. Chỉ xuất phát từ sở thích, anh Tuấn gây dựng một trại chó hơn 300 con, lớn thuộc hàng nhất đảo.  

Chúng tôi đang ngỏ ý mua một con nhưng ông chủ từ chối: "chúng tôi đang chọn lọc và thuần dưỡng". Nói là trại cho oai chứ chỉ là khu vườn tạp rào lưới B40 xung quanh, vài cái chòi lá nhỏ để che mưa nắng.  

Thấy 2 anh quản lý lụi hụi lo bữa ăn trưa cho chó, anh bạn đi cùng tôi ngạc nhiên: chó Phú Quốc nổi tiếng bạc triệu một con mà ăn nghèo nàn quá, chỉ cơm với mớ cá vụn kho mặn!  

Anh bạn nhẩm tính, chó mẹ mỗi năm đẻ một đến 2 lứa, mỗi lứa khoảng 4-9 con, giá chó con một tháng tuổi từ 300.000-800.000đ/con. Chi phí thức ăn chưa tới 3000đ/ngày/con, vậy là lời chắc. 

Muốn mua chó "rặt" Phú Quốc còn nước lên rẫy tiêu, nhớ lời ông khách cùng chuyến tàu ra đảo nhiệt tình căn dặn, chúng tôi vượt hàng chục cây số đường đất đảo về Cửa Cạn. ở đây hầu như nhà nào cũng có vài chó cái.  

Thấy tôi để ý chú chó lông vàng nhanh nhất đàn, anh Cừ (ấp 2, xã Cửa Cạn) ra giá 250.000đ: "Con chó này mà tui đem ra thị trấn Dương Đông bán không dưới 300.000đ đâu, thấy anh tới đây tui để rẻ đó. Quan sát thấy bầy chó con, chúng đùa giỡn vui tính chứ không "ra vẻ" hay lầm lì khó chịu như chó berger. Lũ chó con chạy đến liếm chân khách rồi lùi nhanh về phía mẹ chúng nhìn dò xét. Riêng chó mẹ sủa oang oang lúc vào, chỉ cần một tiếng "thôi" của chủ là nằm im thinh trước cửa nhà nhìn khách trân trân.  

Anh Sĩ, người hàng xóm kể lại, nghĩ chó này biết "nghe" thật, chỉ cần anh Cừ "cấm không cho vào nhà" thì cả năm nay mấy con chó chỉ quanh quẩn bên ngoài. Chú chó vàng đẹp nhưng hai tai hơi "xụ" là không rặt Phú Quốc nên tôi tiếp tục đánh xe qua Gành Dầu.  

Cả xóm dọc bãi Dài chỉ có một nhà có chó mới đẻ, bầy chó 5 con của chị Tuyết toàn lông trắng dễ thương, chỉ 200.000đ/con nhưng vì chân không to, đầu ngắn nên chúng tôi tìm cách từ chối quay về An Thới. 

Do chó Phú Quốc không đi được máy bay, nên mấy tay "lái chó" tập trung nhiều ở cảng An Thới, đến đây chỉ cần bạn hỏi mua chó là có gần chục người chào hàng.  

Đủ giá, từ 200.000đ đến 1 triệu đồng/con. Muốn lông gì, đặc điểm con chó bạn thích ra sao chỉ cần "hợp đồng" là ngay hôm sau bạn sẽ có hàng. Mấy con chó nhốt lồng bán quanh cảng thường không đẹp, lai tạp nhiều, nếu không biết "dấu hiệu nhận dạng" thì chắc chắn người mua bị lầm 100%.  

Hiếu, chuyên nghề bán chó tiết lộ, đa số du khách ra Phú Quốc đều nghĩ chó ởđảo này là giống Phú Quốc nên hễ thấy chó mập tròn là mua, chó rặt không hề có ở đây, chỉ bán cho mối lớn ở Sài Gòn hoặc khách sành điệu thôi.  

Hiếu còn cho tôi số điện thoại di động, khi nào cần mua chó đẹp gọi điện cho anh, mua từ bốn con anh sẽ mang lên tận nơi, chỉ dẫn cách nuôi, giá từ 800.000đ đến 1 triệu đồng/con.  

Lang thang hết buổi sáng ở An Thới không có chú chó nào ưng ý, đành ghi lại cả chục số điện thoại hẹn với mấy anh lái và cò. 

Tiêu chuẩn chọn chó Phú Quốc tốt

Lựa chọn một con chó Phú Quốc còn rặt không phải dễ, tuy nhiên, nếu bạn nắm được nét đặc thù và

Trên lưng có xoáy rất đặc trưng

không "ngán" tiền thì không khó.  

Ghi nhận kinh nghiệm của nhiều người cao tuổi trên đảo, cùng với kết luận của nhóm nghiên cứu Trường Đại học Cần Thơ, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Kiên Giang thì chó Phú Quốc xịn phải có các tiêu chuẩn: đầu nhỏ, dài, tai nhỏ và đứng, mõm đen, mắt có màu nâu, thân hình thon nhỏ, bụng thon, ngực nở.  

Chó đực bụng phải thật thon mới thể hiện tính nhanh nhẹn và mạnh mẽ, ngực sâu ngang bằng với khuỷu chân, số đo chiều dài lớn hơn chiều cao. Bốn chân khỏe, duỗi thẳng khi đứng, chú ý ở bàn chân có màng phát triển.  

Đuôi vót, thường xuyên ở tư thế cong từ 1/4 đến 1/2 vòng tròn. Bộ lông có nhiều màu sắc khác nhau nhưng tốt nhất là đen, nâu, vàng còn trắng hoặc lang đen trắng được cho là không tốt.  

Kiểu lông phải thẳng, ngắn (dưới 2 cm), dày và nằm sát vào thân. Đặc biệt chó Phú Quốc phải có xoáy lưng từ cổ đến mông, xoáy tròn 2 bên cổ và hai bên hậu môn. 

Một trong những đặc tính quan trọng của chó Phú Quốc là đẻ hang, khi đến thời kỳ sinh đẻ, người ta cho con cái tìm nơi đào hang ở bờ đất, gốc cây, hông nhà. Một số đi vào rừng xa hoặc bên bờ suối đẻ, đến khi con lớn thì dẫn về hoặc chủ nhà tìm bắt về. 

Chó Phú Quốc không kén ăn, ăn thức ăn thừa như cơm, cá, nước cá kho. Tuy nhiên muốn tăng thể trọng chó, cần có chế độ ăn tốt hơn. 

Chó Phú Quốc không khó nuôi ở đất liền, kinh nghiệm của anh Trung từng đemchó Phú Quốc lên Sài Gòn cho biết, chó đi đường xa thường bỏ ăn, nhiều người tưởng bệnh tiêmthuốc, không đầy tuần lễ chó sẽ chết.  

Do đó, khi đi xa, cần cho chó ăn cháo. Đemchó từ Phú Quốc về nhớ mang theo chai nước và mớ đất nơi chúng ở. Đất mang về rải góc chuồng, nước lấy về pha chung với nước máy theo tỷ lệ 3/7 cho chó uống.  

Có tập làmquen với phong thổ kiểu này thì chắc chắn không chết con nào. Chó Phú Quốc tinh khôn, có thể gửi đến các nơi huấn luyện để có chú chó khôn ngoan luôn tuân theo lệnh chủ.

                                                                                                                      sưu tầm:   khép tàu lá chuối.